Έκρηξη στις αιτήσεις συνταξιοδότησης εκτιμάται ότι θα παρουσιαστεί τα επόμενα χρόνια, κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι η συζήτηση για τα όρια ηλικίας έχει επανέλθει στο προσκήνιο. Οι συνέπειες του δημογραφικού προβλήματος, που επιδεινώνεται συνεχώς, θέτουν ξανά στο τραπέζι το ενδεχόμενο αύξησης των γενικών ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης μετά το 2027, οδηγώντας όσους μπορούν να αποχωρήσουν να το κάνουν.
Παράλληλα, η δυνατότητα συνέχισης της εργασίας ενισχύει την έξοδο, καθώς οι συνταξιούχοι μπορούν πλέον να εργάζονται χωρίς να χάνουν μέρος της σύνταξής τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης το πρώτο τετράμηνο φτάνουν τις 65.000, με εκτιμώμενο αριθμό 230.000 έως 250.000 αιτήσεις μέχρι το τέλος του έτους.
Σύμφωνα με εκθέσεις, η αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, η παράταση του εργασιακού βίου και η μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης επανέρχονται στο προσκήνιο, με την κυβέρνηση να δεσμεύεται μεν έως το 2027, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται η δυνατότητα αλλαγών μετά από αυτήν τη χρονική στιγμή.
Οι δύο επιπλέον λόγοι που συντείνουν στην αύξηση των αιτήσεων
Τα σενάρια αυτά προκαλούν τάσεις φυγής από την εργασία, ειδικά για εκείνους που έχουν τη δυνατότητα αποχώρησης. Πέραν τούτου, δύο επιπλέον λόγοι συντείνουν στην αύξηση των αιτήσεων:
- Η δυνατότητα συνταξιοδότησης και ταυτόχρονης εργασίας δίνεται σε εκείνους που πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις για πρόωρη συνταξιοδότηση, όπως οι γονείς με παιδιά, η αναγνώριση προϋπηρεσίας ή η εργασία σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Αυτοί οι εργαζόμενοι μπορούν να διατηρήσουν πλήρως τη σύνταξή τους, λαμβάνοντας το ποσό που τους αναλογεί βάσει των χρόνων προϋπηρεσίας τους, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να εργαστούν στον ιδιωτικό τομέα και να λαμβάνουν μισθό. Οι αποδοχές αυτές, που καταβάλλονται με ένσημα, ενδέχεται στο μέλλον να αυξήσουν το συνολικό τους εισόδημα από συντάξεις.
- Οι αυξήσεις που έχουν χορηγηθεί στις συντάξεις τα τελευταία δύο χρόνια υπερβαίνουν το 17%.
Οι ανησυχητικές προοπτικές για το μέλλον του ασφαλιστικού συστήματος επιστρέφουν στο προσκήνιο με τη νέα αναλογιστική μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, η οποία εκμεταλλεύθηκε τα δεδομένα για την αντίστοιχη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης βάζουν στο τραπέζι την πικρή αλήθεια για τις δυσοίωνες δημογραφικές τάσεις και τις επιπτώσεις τους στο μέλλον του συνταξιοδοτικού συστήματος.
Η αύξηση του μέσου όρου προσδόκιμου ζωής, σε συνδυασμό με τη σημαντική μείωση του ρυθμού γεννήσεων και τη γήρανση του πληθυσμού, οδηγεί αναπόφευκτα στην ανάγκη αύξησης του ορίου ηλικίας για τη συνταξιοδότηση. Σύμφωνα με τη μελέτη, υπάρχει πιθανότητα η θεσμοθετημένη ηλικία συνταξιοδότησης στη χώρα μας να αυξηθεί από τα σημερινά 62 έτη σε 67,5 έτη, με την προϋπόθεση 40 ετών ασφάλισης.
Στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα έως το 2030, προτείνεται η αύξηση του σημερινού ορίου των 62 ετών ηλικίας με 40 χρόνια ασφάλισης στα 63,5 έτη. Ταυτόχρονα, το γενικό όριο ηλικίας, που σήμερα είναι στα 67 έτη, ενδέχεται να φθάσει τα 68,5 έτη μέχρι το 2030 και ακόμη και τα 72,5 έτη έως το 2070.
Ο ΕΦΚΑ έχει ξεκινήσει πιλοτικό πρόγραμμα ειδοποίησης των ασφαλισμένων που πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν, προκειμένου να μην υπάρξουν καθυστερήσεις στην έκδοση της σύνταξής τους.
